DALAT ": SALAD TRỘN MUÔN NĂM - Tặng chị Thiên Hương

Chuyến đi Dalat cuối hè này, tôi in đậm trong tâm trí những cảm nhận của chị Thiên Hương - một dân làng Multi đang sống tại Úc - tôi đã cố chuyển tải cảm xúc của chị, của tôi thành hình ảnh. Đầu tiên là cảm xúc về chuyện ăn uống. Tuy là chuyện tầm thường nhưng không ăn làm sao đi chơi và chụp hình được phải không bà con ? Những đoạn trong "ngoặc kép" là văn original của chị Hương.

" Từ ngày bước chân ra nước ngoài, mỗi lần trộn dĩa rau xà lách hay sửa soạn rau ăn kèm với bún, với thịt, tôi luôn ngùi ngùi nhớ đến những cây rau Đà Lạt. Không những chỉ nhớ thôi, mà còn thèm nữa, thèm lắm lận đó." 

" Mà thật, có những thứ không thể thay được cái thương hiệu Đà Lạt thưở nào, đối với ngay cả những người không lớn lên từ Đà Lạt. Một số rau quả của Đà Lạt có những mùi vị không thể tìm thấy ở Mỹ, Canada, ở Úc và ngay cả ở các tỉnh, thành phố khác của Việt Nam. Đặc biệt hơn cả là những cây rau xà lách cứng (cô-ron?). "

" Cái rau cô-ron Đà Lạt thật lạ, những cọng rau trắng ngần, dày cụi, dòn tan với những cánh lá xanh mát như sương sa. " 

Từ khi đọc bài  Chút hương vị Dalat của chị Thiên Hương, tui bỗng thấy cây rau xà lách dân dã bán đầy chợ lớn chợ con ở Dalat sao 'thần thánh' quá !  Mỗi ngày hai bữa tôi đều trộn rau xà lách cu-ron với hành tây và cà chua và kết quả là đần ngày thứ ba thì bà con trong đoàn tẩy chay tui vì quá ngán ngẩm cái món salad !

Riêng tui thì chưa ngán, tui tiếp tục tha hai bó (5000 Đ/bó) mang về SG trộn dầu dấm ăn tiếp. Ăn chưa đã tui sắp xếp chụp một tấm (đặt là Letuce Reflection) để sau này nhìn lại những " cọng rau trắng ngấn, dòn tan, với cánh lá xanh mát như sương sa: cho đỡ nhớ.

 " Chén nước mắm pha ở Đà Lạt cũng có hương vị nổi bật nhờ cái vị chanh cốm và ớt hiểm của Đà Lạt rất thơm và rất đậm đà làm tăng thêm hương vị của các món ăn lên nhiều.

Chanh cốm, loại chanh chắc chỉ có ở Đà Lạt. Vỏ xanh và dày, sần sùi hơn những quả lime bên Úc và Mỹ, không mềm mại và nhẵn như loại chanh giấy của miền Tây hay Sài Gòn. Lượng nước chanh không nhiều hơn, nhưng mùi thơm thì khỏi nói, cái hương chanh thơm lừng, cắt ra ngan ngát cả gian phòng hay còn làm mát lòng, mát cổ hơn khi đi đâu về, cầm ly đá chanh thơm dịu. Những cọng lá của cây chanh cốm thái thật mịn cũng làm tăng thêm mùi vị của những dĩa gà luộc vàng ngậy, thơm nức mà chỉ gà nuôi ở Việt Nam mới có.

Những trái ớt chỉ thiên thon nhọn, nhuốm màu nâu đen hoặc xanh hoặc đỏ được dầm nhỏ, chỉ bỏ vào một chút thôi cũng mang vị cay xé lưỡi. Và như vậy, các mùi thơm ngào ngạt và thấm thía của rau củ Đà Lạt, của ớt, của chanh, quyện lấy nhau làm các món ăn ngon hơn nhiều lắm. "

Cũng có chanh có ớt đó nha bà con nhưng mà tui hổng có ra vườn nên xin coi đỡ chanh ớt trong tiệm phở Hiếu (đường Tăng Bạt Hổ) nha. Tiệm này phở ngon, nước ngọt, thịt mềm - 20000 đ/tô. Ăn xong kêu một ly sữa đậu nành nóng (4000 đ/ly) là chắc và ấm bụng để leo đèo vượt dốc

" Những cây bắp sú hột, những quả đậu couvert xanh ngắt cũng ngọt như có đuờng, cái vị ngọt thanh mà chỉ rau Đà Lạt mới có. Dù rau có đem sang tỉnh khác cả mấy ngày vẫn còn vương vấn vị ngọt mà không bị lạt đi, nhất là bắp sú, hình như càng để lâu càng ngọt, không ngai ngái như các loại bắp sú khác, khi thái nhỏ để ăn ghém lại không mang chút mùi tanh."

Đậu cô ve (từ tiếng Pháp là haricot vert) ăn thật dòn, cắn vào nghe tanh tách, xào với thịt bò ăn thơm ngọt. Hành tây Dalat cũng thuộc loại 'vô địch' , thơm ngọt và hoàn toàn không có vị cay hay hăng nồng. Tôi thích ăn phở với loại hành tây này.

" Bao nhiêu năm tôi vẫn không thể quên cái vị su su mới hái. Những miếng su cắt lớn đem luộc, nước luộc trong veo mang một màu xanh nhè nhẹ và ngọt ơi là ngọt.Trời lạnh ngắt, chỉ cần chấm miếng su luộc nóng hổi với tí nước kho, nước mắm ớt hay xì dầu cũng ngon chi lạ. Su luộc ăn không cũng vẫn ngon, không cần muối, không cần nước chấm cũng đủ vị đậm đà, vừa bùi, vừa ngọt." 

" Những lúc còn nhỏ, sau cơn mưa tôi thường chạy ra vườn thích thú nhìn những cây su ... bò trên đất, trên hàng rào, trên vách, nhanh như một loài bò sát. Sáng sớm thức dậy sau một buổi chiều và đêm mưa, đã thấy trên giàn su tua tuả những đọt mầm vừa nhú, với màu xanh mát mắt và dáng vẻ mạnh mẽ tinh khiết của những mầm sống mới. "

Nhớ lúc còn nhỏ (đường tưởng chị mới có lúc còn nhỏ à nha), nhà tui cũng có trồng một giàn su su. Tui nhớ nhất là mỗi khi có con gà con bị mắc toi mắc dịch lăn ra chết, ba tôi mang ra chôn dưới gốc cây su, thế là cây lớn nhanh như thổi. Hồi đó không hiểu sao nhà tôi không có món đọt su luộc hay xào, chỉ dùng quả nấy súp thôi.

 " Đọt su luộc hay xào đều ngon cả. Tôi vẫn nhớ hoài những buổi chiều vừa lên tới Đà Lạt, người chị dễ thương của tôi thường đội mưa ra vườn hái những đọt su mới nhú, đem vào luộc hay xào tỏi. Với tôi chắc không có món rau nào ngon hơn thế, những đọt su mới hái ngọt thanh, dòn dòn, còn thơm thơm mùi mưa tinh khiết của Đà Lạt." 

Thấy chị Hương ca món đọt su quá, tôi cũng lon ton ra chợ mua một bó về xào tỏi. Cả nhà ăn ai cũng khen ngon, ngọt, thơm (đâu biết tôi đổ cả đống bột Knorr vào xào chung - bí quyết đó nha). Cảm giác của tôi khi ăn món này là giống như 'lùa' cả thiên nhiên, cây cỏ vào lòng.

" Còn một món mà ai lên Đà Lạt một lần, sẽ luôn nhớ mãi, đó là sữa đậu nành. Ly sữa đậu nành của Đà Lạt hơi đặc quánh chứ không lỏng lẹc như những ly sữa đậu ở nơi khác. Mùi lá dứa thơm phức lẫn vào mùi đậu nành tỏa theo hơi nóng làm ấm cả nhũng buổi tối ẩm ướt hay buổi sáng mù sương. Bưng ly sữa nóng hổi trong tay, mùi thơm và hơi nóng phả vào mặt, làm những hơi sương đọng lại long lanh trên mắt, trên môi, làm những nét nhăn trên mặt của người uống dãn ra, trở nên thuần khiết bất ngờ." 

Đợt đi Dalat này, tôi uống sữa đậu nành được hai lần. Lần nào cũng thơm, ngọt, béo và nóng hổi là tôi "trở nên thuần khiết bất ngờ" và quên cả chụp hình ly sữa đậu nành Dalat. Bạn phải đang ở trong cái không khí lạnh căm, mưa phùn lất phất mới cảm thấy cái nồng ấm của ly sữa. 

 "Nói đến rau, không thể nhắc đến quả. Trong các loại quả, chuối La Ba Đà Lạt rất nổi tiếng. Loại chuối này trồng tại La Ba, thuộc quận lỵ Phú Sơn Lâm Đồng. Chuối La Ba hơi nhỏ trái, vỏ vàng nâu lấm tấm tiêu đen. Quả nào quả nấy ngọt, dẻo chứ không bở rệu như các loại chuối nơi khác. Ăn vào lại thơm đặc biệt. "

Chị Hương ơi, em ăn chuối La Ba biết bao lần mà sao lần này nó lại ngon thế không biết ?! Thôi em tặng chị thêm ly trà artichaut  uống tráng miệng nhé. Trong bài chị có nhắc tới dâu và quả bơ nữa nhưngmà nùa này không có dâu chị ơi, còn bơ thì em hổng dám rớ đến đâu vì em đang 'diet' giảm béo mà chị.

" Ui chao, những mùi hương của Đà Lạt, làm sao tôi có thể quên. Làm sao tôi có thể vứt bỏ khỏi tiềm thức những buổi chiều đi lang thang dưới hai hàng khuynh diệp của mái trường ngói đỏ ngày xưa, nghe lá reo, nghe gió thổi, thở với những sợi tóc dài phất phơ thả hương hoa cỏ, cây lá vào hồn. Làm sao tôi có thể quên những tối đi lên dốc chợ, chiếc bắp nướng trên tay, vài hột lạc rang thơm mùi húng lìu trong túi áo. " 

Em có ghé ấp Ánh Sáng, tìm ra tiệm may Duyên và ăn mì Quảng trong cái hẻm đó, quán Xíu. Khu này hiện nay đang đâp hết để giải tỏa. Ăn lần này chắc không còn dịp ăn lần nữa đâu chị. Tất cả sẽ trở thành kỷ niệm. Lần này em lại không ăn bún bò, nhưng có ăn bánh canh Xuân An ở đường Nhà Chung (bên hông nhà thờ Con Gà). Bánh canh có chả cá, nước rất thơm ngọt nhưng ăn xong hối hận quá vì trong tô có hai khoanh giò heo to tổ chảng. Tiêu hết công lao leo trèo, excercise rồi bà con ơi !

 " Làm sao quên hương café Tùng khắc khoải, hương sữa đậu nành ấm áp và những tà áo trắng của một thời thơ ấu ngày xưa."

 Chị Hương ngày xưa đây phải không ?

" Đà Lạt, một thành phố tôi đã sinh ra, đã lớn lên, đã rời xa nhưng vẫn mãi hoài trong nỗi nhớ với những hương vị không thể nào quên.Những hương vị tự nó đã tạo nên thương hiệu cho Đà Lạt và những hương vị lại đi kèm với rất nhiều kỷ niệm đáng yêu của quá khứ.Những hương vị mà mỗi lần nhớ đến lại thấy lòng mềm đi, êm ả như sống lại giữa màu lá xanh thoang thoảng hương hoa của thành phố cũ.Để nhớ lại càng thêm nhớ." 

Cảm giác của tôi khi ăn món này là giống như 'lùa' cả thiên nhiên, cây cỏ vào lòng.

Diễn tả cảm giác ăn mà thơ đến thế sao ta ? Chị cũng ăn salat hoài mà không ngán , chị cũng yêu Đà Lạt dù chẳng sanh ra ở đây ...
Andropause làm chị nhớ ĐL thật đấy ! nhớ cả những đĩa Salat trong những bữa ăn ở ĐL nữa

Cám ơn Andropause nhiều, nhiều lắm.
Em đã giúp cho bài viết của chị thêm hình ảnh và sức sống.
Cám ơn những con người Đà lạt, chỉ người Đà lạt mới thấm được những cái nồng nàn của DL như vậy.
và chỉ biết cảm ơn, thật chân thành cảm ơn thôi.

Mà chu choa, em tra tấn chị nãy giờ với mấy món ăn hấp dẫn post vô ở đây nè.
Đang làm việc, đói bụng dễ sợ. Xem mấy tấm hình này, trời ơi... đói muốn xỉu.

Chúc andropause khỏe, vui may mắn và đi nhiều nhiều post thiên hạ lung tung sự cho bà con coi nha.